Environmental Science
Chapter 6: Kinds of Ecosystems and Communities
Chapter 6: Kinds of Ecosystems and Communities
Questions
1. Describe the process of succession. How does primary succession differ from secondary succession?
2. How does a climax community differ from a successional community?
3. List three characteristics typical of each of the following biomes: tropical rainforest, dessert, tundra, taiga, savanna, Mediterranean shrub lands, tropical dry forest, grassland, and temperate deciduous forest.
4. What two primary factors determine the kind of terrestrial biome that will develop in an area?
5. How does height above sea level affect the kind of biome present?
6. What areas of the ocean are the most productive?
7. How does the nature of the substrate affect the kind of the organisms found at the shore?
8. What is the role of each of the following organism in a marine ecosystem: phytoplankton, zooplankton, algae, coral animals, and fish?
9. List three differences between freshwater and marine ecosystems.
10. What is an estuary? Why are estuaries important?
Answer
1. Describe the process of succession. How does primary succession differ from secondary succession?
• Ecosystems are dynamic, changing units. Decomposers recycle the chemical elements that make up the biotic portion of any ecosystem. Abiotic factors also have a major influence on the kind of community that will be established. Since all organisms are linked together in a community, any change in a community affects many organisms within it. Certain conditions within a community are keys to the kinds of organisms that are found associated with one another. Each organism has specific requirements that must be met in the community or it will not survive. Over long time periods, it is possible to see trends in the way the structure of a community changes and to recognize that climate greatly influences the kind of community that become established in an area. This series of changes result in a relatively long-lasting, stable combination of species that is self-perpetuating. The concept that communities proceed through a series of recognizable, predictable changes in structure over time is called succession.
• Primary succession differ from the secondary succession is that
- Primary succession is a succession progression that begins with a total lack of organism and bare mineral surfaces or water. It’s often takes long time, since there is no soil and few rapidly available nutrients for plants to use for growth.
- Secondary succession is much more commonly observed and generally proceeds more rapidly, because it begins with the destruction or disturbance of an existing ecosystem.
2. How does a climax community differ from a successional community?
• The relatively stable, long-lasting community that is result in the succession is called the climax community. The relatively stages is reached calls the climax community. The stages that lead to the climax are called successional stages.
3. List three characteristics typical of each of the following biomes: tropical rainforest, dessert, tundra, taiga, savanna, Mediterranean shrub lands, tropical dry forest, grassland, and temperate deciduous forest.
• Tropical rainforest:
- Temperature is usually warm and relatively constant
- No frost and it rains nearly everyday
- Plants grow rapidly, and many of the trees have extensive root networks.
• Dessert:
- Lack of water
- High evaporation rate
- Windy
• Tundra:
- Lack of trees
- has permanently frozen surface soil
- The plants there are short, less than 20 centimeters.
• Taiga:
- Short cool summer and long winter with abundant snowfall
- The trees are having needle-shape leaves
- Few animals
• Savanna:
- Prolonged drought
- The predominant plants are grasses
- The animal that live there are grazers
• Mediterranean Shrubland:
- Wet, cool winters and hot, dry summer
- Near the ocean
- The vegetation is dominated by woody shrubs
• Tropical dry forest:
- Monsoon climate
- Plants can enduring the drought
- The trees drop their leaves during the dry period
• Grassland
- Windy with hot summer and cold-to-mild winter
- Grass make 60 to 90 percent of vegetation
- Many grazer animals
• Temperate deciduous forest
- Winter-summer change of seasons
- Have trees that lose their leaves during the winter and replace the following spring
- Home to great variety of insects
4. What two primary factors determine the kind of terrestrial biome that will develop in an area?
• The two primary factors that determine the kind of terrestrial biomes that will develop in an area are temperature and precipitation.
5. How does height above sea level affect the kind of biome present?
• Biomes are terrestrial climax communities with wide geographic distribution. The distribution of terrestrial ecosystem is primarily related to precipitation and temperature. The temperature is warmest near the equator, and become colder toward the poles. Similarly, as the height above sea level increases, the average temperature decreases. This means that even at the equator, it is possible to have cold temperatures on the peak of tall mountains.
6. What areas of the ocean are the most productive?
• The area of the oceans that are most productive is the upper layer of the ocean known as euphotic zone.
7. How does the nature of the substrate affect the kind of the organisms found at the shore?
• The kind of the substrate determines the kinds of organisms that live near the shore. For example, rocks provide area for the attachment, that sand do not, since sand is constantly moving. Mud usually has little oxygen for the construction of new living organisms. In water, these are often in short supply.
8. What is the role of each of the following organism in a marine ecosystem: phytoplankton, zooplankton, algae, coral animals, and fish?
• Phytoplankton: is the planktonic organism that carries on photosynthesis.
• Zooplankton: It feeds on the large population of phytoplankton.
• Algae: provide both themselves and the coral animals with the nutrient for growth
• Coral animals: eat zooplanktons and algae as primary food source
• Fish eat the zooplankton and it is eaten by large fish such as shark, salmon, or tuna.
9. List three differences between freshwater and marine ecosystems.
• The nature of the bottom substrate
• The water temperature
• The amount of dissolved salt
10. What is an estuary? Why are estuaries important?
• An estuary is a special category of aquatic ecosystem that consists of shallow, partially enclosed areas where freshwater enters the ocean. Because the estuary is shallow that allows the sunlight to penetrate to most of the water in the basin. And the photosynthesis activity support many kinds of organisms in the estuary. Also, estuary is a nursery sites for fish and crustaceans such as flounder and shrimp. The adult enter these productive sheltered areas to reproduce and then return to the ocean.
Environmental Science Chapter 6: Kinds of Ecosystems and Communities
By Nam Leng
Environmental Science Chapter 5: Interactions: Environments and Organisms
Questions
1. Define environment.
2. Describe, in detail, the niche of human.
3. How is natural selection related to the concept of niche?
4. List five predators and their prey organism.
5. How is ecosystem different for a community?
6. Humans raising cattle for food is what kind of relationship?
7. Give examples of organisms that are herbivores, carnivores, and omnivores.
8. What are some different trophic levels in an ecosystem?
9. Describe the carbon cycle, the nitrogen cycle, and the phosphorus cycle.
10. Analyze an aquarium as an ecosystem. Identify the major abiotic and biotic factors. List members of the producer, primary consumer, secondary consumer, and decomposer trophic levels.
Answer
1. Define environment.
• The environment of an organism can be divided into living (biotic) and nonliving (abiotic).
- Living (biotic factors) of an organism’s environment include all forms of life with which it interacts.
- Nonliving (abiotic factors): energy, nonliving matter, and processes that involve the interactions of nonliving matter and energy.
2. Describe, in detail, the niche of human.
• Humans are the dominant organisms on Earth. Our niche is very broad and we interact in many ways with the organisms with which we share the planet. We can see that we have complicated interactions with other organism, and these interactions can be places into the same categories we use to describe relationships between nonhuman organisms. Human is a predator as we use animals as food. Humans are also relying on many kinds of plants as their primary source of food. Also many times, humans are raising the animals, feed the animals by using other sources found in nature such as plants or other animals as food to feed their live stocks. And humans are also plant the trees, or do farming. It is the concept that humans raise the animals or plants as a primary food source.
3. How is natural selection related to the concept of niche?
• Since the most the structural, physiological, and behavioral characteristics organisms display are determined by the genes they possess. As in the niche of an organism is the functional role it has in its surrounding. In the niche concept of the organisms is how it modifies its physical surrounding and how it is affect to the organism. So that is what it says in the natural selection. The species have to produce their next generation by passing the genes. And that genes which pass to the next generation has something to do with the niche of the organism which it has to adapt and to knows its surrounding and its profession.
4. List five predators and their prey organism.
• Lions eat zebra
• Wolves eat moose
• Toads eat flies
• Pelicans eat fish
• Snakes eat mouse
5. How is ecosystem different for a community?
• Two concepts that focus on relationships that involve many different kinds of interactions are community and ecosystem. A community is assemblage of all the interacting populations of different species of organisms in an area. Some species play minor roles, while others play major roles, but all are part of the community. Community consists of interacting populations of different species, but these species interact with their physical world as well. Ecosystem is defined space in which interactions take place between a community, with its entire complex interrelationship, and the physical environment. Many communities create an ecosystem of the Earth.
6. Humans raising cattle for food is what kind of relationship?
• A human is raising cattle for food is a Mutualism relationship.
7. Give examples of organisms that are herbivores, carnivores, and omnivores.
• Primary consumers also known as herbivores are animals that eat producers as a source of food such as leaf-eating insects, and seed-eating birds.
• Secondary consumers known as carnivores are animals that eat other animals such as eagles primarily eat fish, or lions primarily eat zebras.
• Omnivores are animals that eat both plants and other animals in their diet, such as bears, foxes, chickens. Etc.
8. What are some different trophic levels in an ecosystem?
• Each step in the flow of energy through an ecosystem is known as a tropic level. Producers (plants, algae, and phytoplankton) constitute the first trophic level.
• Herbivores constitute the second tropic level.
• Carnivores that eat herbivores constitute the third trophic level.
• Carnivores that eat other carnivores are the fourth trophic level.
9. Describe the carbon cycle, the nitrogen cycle, and the phosphorus cycle.
• Carbon Cycle: The carbon cycle includes the processes and pathways involved in capturing inorganic carbon-containing molecules, converting them into organic molecules that are used by organisms, and the ultimate release of inorganic carbon molecules back to the abiotic environment.
Nitrogen Cycle: involves the cycling of nitrogen atoms between the abiotic and biotic components and among the organisms in an ecosystem. Seventy-eight percent of the gas in the air we breathe is made up of molecules of nitrogen gas. However, the two nitrogen atoms are bound very tightly to each other, and very few organisms are able to use nitrogen in the form.
• Phosphorus Cycle: is different from the carbon and nitrogen cycles in one important respect. The ultimate source of phosphorus atoms is rock and release in nature by the erosion of rock and become dissolved in water. Plants use the dissolved phosphorus compounds to construct the molecules they need. Animal obtain the phosphorus they need when they consume plants or other animals. When the organism dies or excretes waste products, decomposer organisms recycle the phosphorus compound back into the soil.
10. Analyze an aquarium as an ecosystem. Identify the major abiotic and biotic factors. List members of the producer, primary consumer, secondary consumer, and decomposer trophic levels.
• Abiotic factors (nonliving) can be organized into several categories: energy, nonliving, matter, and process that involve the interactions on nonliving and energy.
• Biotic factors (living) of an organism’s environment include all forms of life and with which it interact.
- Producer: grass, algae, phytoplankton
- Primary consumer: grasshopper, larva, zooplankton
- Secondary consumer: rat, fish
- Decomposer: fungi, bacteria, insects, worms
Environmental Science Chapter 5: Interactions: Environments and Organisms
By Nam Leng
Women’s Studies
Chapter 3: Intersectionality and difference
Race, Class, and Gender
Contents
I. Introduction
II. Contest Over Difference
III. Race and the Birth of Intersectionality
IV. Ethnicity and Intersectionality
V. Conclusion
What is Intersectionality?
Intersectionality is the idea that multiple identities intersect to create a whole that is different from the component identities. These identities that can intersect include gender, race, social class, ethnicity, nationality, sexual orientation, religion, age, mental disability, physical disability, mental illness, and physical illness as well as other forms of identity
Women’s studies began with other unifying themes
Women share the same life stories of oppression
They simply lacked the rich individuality and wide-ranging capacities of men.
Women’s movement, it is now seen merely reverse the evaluation, making it positive.
What is the idea of “Difference”?
“Some differnces are playful; some are poles of world historical system of dominationFeminist theorist, Donna Haraway
Difference is the key to building coalitions across various interest groups.
II. Contests Over Difference
Difference means a point or way in which people or things are not the same.
In 1974 to 1980, the Combahee River Collective pointed the different of sexuality.
The problem by those of different sexualities, races, and the ethnic groups may be said to be superficial in comparison with the oppression of women generally.
II. CONTESTS OVER DIFFERENCE (Continued)
Contests over difference between men and women in United and Western
African had fewer rights in the new world that one advocated and one not advocated
In the West women wanted to be judge when men against to local tradition
The concepts of differences allowed women studies to examine issue of race, class, and gender from an integrated set of perspectives and thus fostered interdisciplinarity’s progress.
III. Race and the Birth of Intersectionality
Race is powerful in politics, economy, and society
In our modern age, geniticnists find only the tiniest difference so-called race.
o Skin color is indicating “race” and inescapable diffrence.
III. Race and the Birth of Intersectionality (Continued)
The awareness of race has become enriched with the use of “Critical theory”
Intersectionality is an idea initially devised by Kimberlé Crenshaw, a professor of law in the U.S. she explain how the intersectionality was born:
Different race conflict
Racial harm and gender harm
When the law does not recognize the interaction of exclusionary positions and identities, it is called Intersectionality.
Intersectionality is at work in everyday life.
A recognision of intersectioality allows for the crafting unique solutions to the variety of intersecting condition.
IV. Ethnicity and Intersectionality
Ethnic: referring to the origin, classification, characteristics, etc., of such groups.
- Many Africans maintain that ethnicity is far more powerful maker among African people.
- In European Balkhans, a mixture among people is difficult to tell on ethnic group from another.
- Ethnic cleansing is the distinct of one racial group.
IV. Ethnicity and Intersectionality (Continued)
The Botswana-born feminist author Bessie Head wrote movingly about ethnicity, race, and gender in her novel Maru (1971)
This novel intersectionality is at work as a mixture of race, ethnicity, and gender determines the outcome of the story and the fate of its characters.
Raping is consider as a “Normal” condition in women’s lives in the Western hemisphere.
Intersectionality has added to the understanding of such atrocities of the ethnicity.
V. Conclusion
Contest over difference
- Different point of views of women’s life
- needs challenged the mainstream scientific principle that there were universal laws and truths.
Race, birth of Intersectionality
- Different race conflict
- Racial harm and gender harm
Ethnicity
- Mixture of people from different ethnic groups
- Ethnic cleansing
Women’s Studies: Intersectionality and difference: Race, Class, and Gender
By Nam Leng
បារាយណ៍ខាងលិច មិនត្រឹមតែជាអាងទឹកធំជាងគេ លើពិភពលោក ប៉ុណ្ណោះទេ តែគឺជាបុរាណដ្ឋាន ផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រ ដ៏សំខាន់ និងជារមណីយដ្ឋានធម្មជាតិយ៉ាងស្រស់ស្អាតផងដែរ។
អាជ្ញាធរអប្សរា បានប្រកាសថា បារាយណ៍ខាងលិច ដែលអ្នកស្រុកស្គាល់ជាទូទៅថា បារាយណ៍ទឹកថ្លា នោះ មិនត្រឹមតែជាអាងស្តុកទឹក ដ៏ធំជាងគេ លើពិភពលោកប៉ុណ្ណោះទេ តែវាជាបុរាណដ្ឋាន ផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏សំខាន់ ដែលមានទំនាក់ទំនង ជាមួយសំណង់ប្រាសាទ និងជីវភាពរស់នៅ របស់ប្រជាជនសម័យ បុរាណផងដែរ។
បារាយណ៍ទឹកថ្លា ឬ បារាយណ៍ខាងលិចចាប់ផ្តើមកសាងឡើងនៅសតវត្សទី ១១ (១០០២ ដល់ ១០៦៦) ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ១ (១០០២ ដល់ ១០៥០) ហើយបានបញ្ចប់ជាស្ថាពរនៅក្នុងរជ្ជកាលបន្ទាប់ គឺរជ្ជកាលព្រះបាទឧទ័យាទិត្យវរ្ម័នទី ២ ដែលត្រូវជាព្រះរាជបុត្រព្រះអង្គ (១០៥០ ដល់ ១០៦៦) ។ បារាយណ៍នេះមានបណ្តោយប្រវែង ៨ គីឡូម៉ែត្រ និងទទឹង ២.២ គីឡូម៉ែត្រ ហើយផ្គត់ផ្គង់ទឹកតាមរយៈស្ទឹងពីរ គឺស្ទឹងសៀមរាប និងស្ទឹងពួក (ភ្ជាប់ដោយអូរខ្លូត) ។ គេអាចដឹងបានថា ផ្នែកខាងលិចមុនការសាងសង់បារាយណ៍ គឺជាកន្លែងទីក្រុងចាស់មួយ ដែលអ្នកស្រាវជ្រាវហៅថា "បន្ទាយឈើ” ដោយយកឈ្មោះភូមិមួយនៅខាងត្បូងជិតនោះមកសន្មត ។ បុរីបន្ទាយឈើដើមឡើយមានគូទឹកមួយធំបង្គួរព័ទ្ធជុំវិញ ។ បី ឬ បួនសតវត្សក្រោយមកផ្នែកខាងជើងនៃបុរីនោះ ក៏ត្រូវបារាយណ៍ទឹកថា្លដែលគេកសាងឡើងនៅសតវត្សទី ១១ មកលុបបាត់ ។ មានសំណល់ប្រាសាទជាច្រើនខ្លះនៅឈរនៅឡើយខ្លះនៅសល់តែគ្រឹះ ឬ ខឿនហើយសាងសង់យ៉ាងហោចណាស់ក៏នៅសតវត្សទី ៨ ដែរ ។ ប្រាសាទទាំងនោះមានដូចជាប្រាសាទអកយំ ប្រាសាទភ្នំរុង និងប្រាសាទវត្តទួលខ្ពស់ជាដើម ។ តាមរយៈការធ្វើកំណាយស្រាវជ្រាវដែលរួមសហការរវាងសាលាបារាំងចុងបូព៌ា និងអាជ្ញាធរអប្សរាគេអាចដឹងបានទៀតថា នៅផ្នែកខាងលិចនៃបារាយណ៍មានមនុស្សមករស់នៅយូរមកហើយ ពោលគឺមុនការកសាងរាជធានីខាងលើទៅទៀត ។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០០ គេបានរកឃើញផ្នូរបុរាណដែលស្ថិតនៅជិតប្រាសាទក្មេងហើយផ្នូរទាំងនោះមានអាយុកាលក្នុងយុគសម័យដែក (យុគលោហៈ) ដែលបន្តរហូតមក ។ កាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០០៥ មុននេះ គេរកឃើញផ្នូរបុរាណមួយទៀតស្ថិតនៅចំកណ្តាលបារាយណ៍ ។ ផ្នូរបុរាណនេះមានអាយុកាលស្ថិតនៅ ក្នុងយុគសម័យសំរិទ្ធពោល គឺប្រហែល ១០០០ ឆ្នាំមុនគ្រឹស្តសករាជ ។
បារាយណ៍ក៏បានក្លាយជាប្រភពស្រោចស្រពសម្រាប់វិស័យកសិកម្មនៅក្នុងតំបន់ សម្រាប់ប្រជាណលរដ្ឋធ្វើស្រែចម្ការបានយ៉ាងងាយស្រួល។ ហើយក៏មានប្រជាជនខ្លះក៏បានធ្វើស្រែនៅក្នុងបរិវេណបារាយណ៍ និងនេសាទផងដែរ។
បច្ចុប្បន្ន បារាយណ៍ទឹកថ្លាបានក្លាយជារមណីយ៍ដ្ឋានធម្មជាតិមួយដែលមានចម្ងាយប្រមាណ៨គីឡូមែត្រពីទីរួមខេត្តសៀមរាប។
បារាយណ៍ទឹកថ្លាមានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងសម្រាប់ភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិ ជាពិសេសនៅរដូវទឹកឡើង គឺក្នុងកំឡុងខែតុលា។ នៅតាមបណ្ដោយមាតិទឹក គឺមានខ្ចុះតូចៗតម្រៀបគ្នាជាជួរសម្រាប់បម្រើដល់ការសម្រាកលំហែកាយ និងការញ៉ាំអាហារ ជួបជុំមិត្តភក្តិ ក្រុមគ្រួសារយ៉ាងសប្បាយរីករាយ។
លោកអ្នកអាចហែលទឹកលេងកម្សាន្ត បន្ទាប់ពីសម្រាកញ៉ាំអាហារថ្ងៃត្រង់។
លោកអ្នកក៏អាចជិះកាណូតកម្សាន្តទៅកាន់កោះមេបុណ្យដែលស្ថិតនៅចំកណ្ដាលបារាយណ៍ ដែលមើលពីចម្ងាយហាក់បីដូចជាអណ្ដែតនៅលើផ្ទៃទឹក។
រមណីយ៍ដ្ឋានបារាយណ៍ក៏មានភាពអ៊ូរអរខ្លាំងនៅពេលទឹកឡើង ហើយក៏ជាពេលវេលាដ៏សប្បាយមួយសម្រាប់ការទៅកម្សាន្ត។
បារាយទឹកថ្លា (West Baray)
By Nam Leng
ផ្លូវ៦០ ក្រុងសៀមរាប
ខេត្តសៀមរាបហាក់បីដូចជាតូចក៏ប៉ុន្តែសម្បូរទៅដោយកន្លែងគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ជាច្រើន។ កន្លែងមួយដែលមានការពេញនិយមខ្លាំងពីសំណាក់បងប្អូនដែលរស់នៅខេត្តសៀមរាប គឺផ្លូវ៦០។
ផ្លូវ៦០ គឺជាកន្លែងមួយសម្រាប់ការចំណាយពេលជាមួយក្រុមគ្រួសារ មិត្តភក្តិ និងគូស្នេហ៍ជាដើម នាពេលល្ងាចដ៏ត្រជាក់ ហើយញ៉ាំអាហារពេលល្ងាចជុំគ្នាយ៉ាងមានសេចក្ដីសុខ។
វាមានចម្ងាយមិនឆ្ងាយពីទីរួមខេត្តប៉ុន្មានទេ។ នៅទីនោះ លោកអ្នកប្រហែលជាប្លែកមាត់ជាមួយនឹងអាហារដ៏ល្បីប្រចាំតំបន់ គឺ សង្វាក់ ដែលមាននំបញ្ចុក ណែមអាំង (សាច់ត្រី) ទ្រនាប់ជាមួយបន្លែ (ល្បោយៈ ភាសាតំបន់) ហើយជ្រលក់ជាមួយទឹកត្រីជូរអែមយ៉ាងឆ្ងាញ់ពិសារ។
ក្រៅពីនេះក៏មានម្ហូបអាហារផ្សេងៗទៀតយ៉ាងច្រើនសម្បូរបែប។ អ្វីដែលពិសេសនោះគឺ លោកអ្នកក៏អាចដើរទិញឥវ៉ាន់ ដូចជាសម្លៀកបំពាក់គ្រឿងប្រើប្រាស់ផ្សេងៗដែលមានតម្លៃធូរថ្លៃ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត នៅផ្លូវ ៦០ ក៏មានកន្លែងកម្សាន្តសម្រាប់ក្មេងៗ និងមនុស្សធំផងដែរ ដូចជា សេះហោះ កន្ត្រកហោះ កន្លែងលោតប៉ុង រទេះភ្លើងសម្រាប់កូនក្មេង។ល។
ខ្ញុំក៏សង្ឃឹមថា លោកអ្នកអាចមានចិត្តចង់ទៅលេងកន្លែងមួយនេះ បន្ទាប់ពីអានអត្ថបទនេះហើយ។ ដូចពាក្យចាស់លោកពោលថា ឮ១០០០ដង មិនបានស្មើឃើញ១ដង។
ផ្លូវ៦០កំពុងទទួលបានការពេញនិយមពីសំណាក់បងប្អូនខេត្តសៀមរាប
ខេត្តសៀមរាបហាក់បីដូចជាតូចក៏ប៉ុន្តែសម្បូរទៅដោយកន្លែងគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ជាច្រើន។ កន្លែងមួយដែលមានការពេញនិយមខ្លាំងពីសំណាក់បងប្អូនដែលរស់នៅខេត្តសៀមរាប គឺផ្លូវ៦០។ វាមានចម្ងាយមិនឆ្ងាយពីទីរួមខេត្តប៉ុន្មានទេ។ នៅទីនោះ លោកអ្នកប្រហែលជាប្លែកមាត់ជាមួយនឹងអាហារដ៏ល្បីប្រចាំតំបន់ គឺ សង្វាក់ ដែលមាននំបញ្ចុក ណែមអាំង (សាច់ត្រី) ទ្រនាប់ជាមួយបន្លែ (ល្បោយៈ ភាសាតំបន់) ហើយជ្រលក់ជាមួយទឹកត្រីជូរអែមយ៉ាងឆ្ងាញ់ពិសារ។
ខ្ញុំក៏សង្ឃឹមថា លោកអ្នកអាចមានចិត្តចង់ទៅលេងកន្លែងមួយនេះ បន្ទាប់ពីអានអត្ថបទនេះហើយ។ ដូចពាក្យចាស់លោកពោលថា ឮ១០០០ដង មិនបានស្មើឃើញ១ដង។
ផ្លូវ៦០ (60 Road)
By Nam Leng
ភ្នំក្រោមខេត្តសៀមរាបប្រាសាទភ្នំក្រោមជារមណីយដ្ឋានវប្បធម៌ ប្រវត្ដិសាស្ដ្រ
ប្រាសាទភ្នំក្រោមជារមណីយដ្ឋានវប្បធម៌ ប្រវត្ដិសាស្ដ្រមួយដែលមានទីតាំង ស្ថិតនៅលើកំពូលភ្នំមានរយៈកម្ពស់១៤០ ម៉ែត្រ នៅទិសនិរតីមានចម្ងាយ១២គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុងសៀមរាប ដោយធ្វើដំណើរតាមផ្លូវស្របនឹងដងស្ទឹងសៀមរាបពីជើងទៅត្បូង ហើយស្ថិតនៅខាងជើងបឹងទន្លេសាប ។បើតាមឯកសារស្រាវជ្រាវផ្នែកបុរាណវិទ្យារបស់អាជ្ញាធរអប្សរាបានបញ្ចាក់ថា៖
ប្រាសាទភ្នំក្រោមត្រូវបានកសាងឡើងបែរមុខទៅទិសខាងកើត នាចុងសតវត្សទី៩ និងដើមសតវត្សទី១០ រចនាបថបាខែងក្នុងរាជ្យព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១ (ឆ្នាំ៨៨៩-៩១០) ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះព្រហ្ម ព្រះនរាយណ៍ និងព្រះឥសូរ ។ ប្រាសាទភ្នំក្រោមស្ថិតនៅក្នុងកំពែងរាងបួនជ្រុងស្មើ មួយជ្រុងប្រវែង៥០ម៉ែត្រ និងមានតួប៉មបីជាជួរចំអ័ក្សខាងជើង និងខាងត្បូងនៅលើខឿនដែលមានកម្ពស់១ម៉ែត្រ២តឹក និងមានប្រាសាទចំនួន៤ទៀតនៅខាងកើត ហើយបែរមុខទៅរកប្រាសាទចម្បងទាំងបី ។
បច្ចុប្បន្នបើពិនិត្យសង្កេតទៅលើស្ថានភាព ជាក់ស្ដែង ប្រាសាទភ្នំក្រោមនេះមានសភាពទ្រុឌទ្រោមយ៉ាងខ្លាំង ។ បើពិនិត្យទៅលើគុណភាពថ្មភក់មានសភាពពុកផុយដែលជាកត្ដានាំឱ្យតួ ប្រាសាទទាំងមូលប្រេះស្រាំស្ទើរតែនៅគ្រប់ផ្ទាំងស្រទាប់ថ្មដែលជា ហេតុនាំឱ្យរលេះបាក់នូវក្បាច់រចនារបស់ប្រាសាទ ។ ទន្ទឹមនឹងនោះដែរក៏មានសំណង់សម័យថ្មីជាច្រើននៅជុំវិញប្រាសាទ ផ្នែកខាងកើត ។ សំណង់ទាំងនេះមានកុដិព្រះសង្ឃ ខ្ទមសំណាក់ធម៌របស់យាយជី តាជី សាលាឆាន់ ព្រះវិហារ និងស្លាកស្នាមសំណង់បាក់បែកមួយចំនួនទៀតអំពីស៊ីម៉ង់ត៍ប្រហែលជា សាងសង់តាំងពីសម័យបារាំង ។
បើយើងឈរនៅលើកំពូលភ្នំ យើងអាចមើលឃើញពីទេសភាពបឹងទន្លេសាប នឹងតំបន់សហគមន៍ដែលនៅក្បែរ ដូចជាចុងឃ្នាសជាដើម។ ប្រសិនបើលោកអ្នកមានបំណងចង់លំហែកាយស្រូបយកខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធនិងគយគន់ទេសភាពបឹងទន្លេសាប ភ្នំក្រោមអាចជាកន្លែងមួយដែលសក្តិសមសម្រាប់លោកអ្នក។
ម្យ៉ាងវិញទៀតរមណីយដ្ឋានភ្នំក្រោមក៏ជាកន្លែងមួយដ៏ល្អសម្រាប់មើលទេសភាពថ្ងៃលិចផងដែរ មិនចាញ់នៅបាខែងឡើយ។
អ្វីដែលពិសេសជាងនេះទៀតនោះគឺនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវទៅភ្នំក្រោមយើងនឹងឃើញកន្លែងទស្សនាបែបលក្ខណៈតូច គឺ បឹងឈូក។គឺលោកអ្នកអាចថតរូប selfie តាមចំណូលចិត្តបាន។ ហើយតម្លៃសំបុត្រគឺសម្យរមសម្រាប់ការចូលទស្សនាបឹងឈូក ផងដែរ។
ហើយលោកអ្នកក៏អាចសប្បាយរីករាយនូវក្នុងការស្ទូចត្រីលេងកម្សា
ន្តតាមរមណីយដ្ឋានតូចៗតាមជើងភ្នំនៃភ្នំក្រោម ដោយជួលសន្ទូចនឹងទិញនុយដែលមានលក់ស្រាប់នៅទីនោះផងដែរដោយឡែកអ្នកក៏អាចសម្រាកលំហែកាយ ជាមួយនឹងជំនោរទន្លេតាមខ្ចុះតូចៗតាមមាត់ទឹកផងដែរសម្រាប់អាហារដែលលក់នៅក្នុងរមណីយដ្ឋាន គឺមានតម្លៃអាចទទួលយកបាន ដោយអាហារភាគច្រើនគឺជាត្រី។ លោកអ្នកអាចគិតឡើងវិញពីការដើរកម្សាន្តបន្ទាប់។ ហើយខ្ញុំសូមនិយាយថា ភ្នំក្រោមគឺជាគោលដៅបន្ទាប់របស់លោកអ្នកហើយ។
ប្រាសាទភ្នំក្រោមជារមណីយដ្ឋានវប្បធម៌ ប្រវត្ដិសាស្ដ្រមួយដែលមានទីតាំង ស្ថិតនៅលើកំពូលភ្នំមានរយៈកម្ពស់១៤០ ម៉ែត្រ នៅទិសនិរតីមានចម្ងាយ១២គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុងសៀមរាប ដោយធ្វើដំណើរតាមផ្លូវស្របនឹងដងស្ទឹងសៀមរាបពីជើងទៅត្បូង ហើយស្ថិតនៅខាងជើងបឹងទន្លេសាប ។បើតាមឯកសារស្រាវជ្រាវផ្នែកបុរាណវិទ្យារបស់អាជ្ញាធរអប្សរាបានបញ្ចាក់ថា៖
ប្រាសាទភ្នំក្រោមត្រូវបានកសាងឡើងបែរមុខទៅទិសខាងកើត នាចុងសតវត្សទី៩ និងដើមសតវត្សទី១០ រចនាបថបាខែងក្នុងរាជ្យព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១ (ឆ្នាំ៨៨៩-៩១០) ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះព្រហ្ម ព្រះនរាយណ៍ និងព្រះឥសូរ ។ ប្រាសាទភ្នំក្រោមស្ថិតនៅក្នុងកំពែងរាងបួនជ្រុងស្មើ មួយជ្រុងប្រវែង៥០ម៉ែត្រ និងមានតួប៉មបីជាជួរចំអ័ក្សខាងជើង និងខាងត្បូងនៅលើខឿនដែលមានកម្ពស់១ម៉ែត្រ២តឹក និងមានប្រាសាទចំនួន៤ទៀតនៅខាងកើត ហើយបែរមុខទៅរកប្រាសាទចម្បងទាំងបី ។
បច្ចុប្បន្នបើពិនិត្យសង្កេតទៅលើស្ថានភាព ជាក់ស្ដែង ប្រាសាទភ្នំក្រោមនេះមានសភាពទ្រុឌទ្រោមយ៉ាងខ្លាំង ។ បើពិនិត្យទៅលើគុណភាពថ្មភក់មានសភាពពុកផុយដែលជាកត្ដានាំឱ្យតួ ប្រាសាទទាំងមូលប្រេះស្រាំស្ទើរតែនៅគ្រប់ផ្ទាំងស្រទាប់ថ្មដែលជា ហេតុនាំឱ្យរលេះបាក់នូវក្បាច់រចនារបស់ប្រាសាទ ។ ទន្ទឹមនឹងនោះដែរក៏មានសំណង់សម័យថ្មីជាច្រើននៅជុំវិញប្រាសាទ ផ្នែកខាងកើត ។ សំណង់ទាំងនេះមានកុដិព្រះសង្ឃ ខ្ទមសំណាក់ធម៌របស់យាយជី តាជី សាលាឆាន់ ព្រះវិហារ និងស្លាកស្នាមសំណង់បាក់បែកមួយចំនួនទៀតអំពីស៊ីម៉ង់ត៍ប្រហែលជា សាងសង់តាំងពីសម័យបារាំង ។
បើយើងឈរនៅលើកំពូលភ្នំ យើងអាចមើលឃើញពីទេសភាពបឹងទន្លេសាប នឹងតំបន់សហគមន៍ដែលនៅក្បែរ ដូចជាចុងឃ្នាសជាដើម។ ប្រសិនបើលោកអ្នកមានបំណងចង់លំហែកាយស្រូបយកខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធនិងគយគន់ទេសភាពបឹងទន្លេសាប ភ្នំក្រោមអាចជាកន្លែងមួយដែលសក្តិសមសម្រាប់លោកអ្នក។
ម្យ៉ាងវិញទៀតរមណីយដ្ឋានភ្នំក្រោមក៏ជាកន្លែងមួយដ៏ល្អសម្រាប់មើលទេសភាពថ្ងៃលិចផងដែរ មិនចាញ់នៅបាខែងឡើយ។
អ្វីដែលពិសេសជាងនេះទៀតនោះគឺនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវទៅភ្នំក្រោមយើងនឹងឃើញកន្លែងទស្សនាបែបលក្ខណៈតូច គឺ បឹងឈូក។គឺលោកអ្នកអាចថតរូប selfie តាមចំណូលចិត្តបាន។ ហើយតម្លៃសំបុត្រគឺសម្យរមសម្រាប់ការចូលទស្សនាបឹងឈូក ផងដែរ។
ហើយលោកអ្នកក៏អាចសប្បាយរីករាយនូវក្នុងការស្ទូចត្រីលេងកម្សា
ន្តតាមរមណីយដ្ឋានតូចៗតាមជើងភ្នំនៃភ្នំក្រោម ដោយជួលសន្ទូចនឹងទិញនុយដែលមានលក់ស្រាប់នៅទីនោះផងដែរដោយឡែកអ្នកក៏អាចសម្រាកលំហែកាយ ជាមួយនឹងជំនោរទន្លេតាមខ្ចុះតូចៗតាមមាត់ទឹកផងដែរសម្រាប់អាហារដែលលក់នៅក្នុងរមណីយដ្ឋាន គឺមានតម្លៃអាចទទួលយកបាន ដោយអាហារភាគច្រើនគឺជាត្រី។ លោកអ្នកអាចគិតឡើងវិញពីការដើរកម្សាន្តបន្ទាប់។ ហើយខ្ញុំសូមនិយាយថា ភ្នំក្រោមគឺជាគោលដៅបន្ទាប់របស់លោកអ្នកហើយ។
ភ្នំក្រោមខេត្តសៀមរាប Phnom Krom
By Nam Leng
Subscribe to:
Posts (Atom)
Posts
